Inleiding

Door vergrijzing en ontgroening staat onze regio op de lange termijn voor een substantiële bevolkingsdaling. Demografische ontwikkelingen vragen een actieve houding en gezamenlijke sturing van de gemeenten in samenspraak met de provincie.
In deze paragraaf geven wij hoe wij dat denken te doen.

Wat willen we bereiken?

Bevolkingsdaling is een gegeven voor onze regio. We willen dat iedereen zich daar bewust van is. De gevolgen van krimp gaan we aanpakken om de ongewenste effecten te beperken en kwaliteit aan het gebied te verbeteren. We richten ons op het begeleiden van de krimp in plaats dat we het  onomkeerbaar proces van bevolkingsdaling willen tegen gaan.
Het dalend inwonertal zet de sociaaleconomische vitaliteit van de regio onder druk en kan tot verschraling van de leefbaarheid leiden. Het is een gezamenlijke opgaaf om er voor te zorgen dat voor inwoners van de gemeente de leefbaarheid op peil blijft. In Terneuzen moeten de mensen prettig kunnen wonen, een baan hebben, zichzelf kunnen ontplooien, kunnen recreëren en ook verzorging en ondersteuning kunnen krijgen die ze nodig hebben. In deze paragraaf willen we mogelijkheden aandragen die de terugloop van het aantal inwoners kunnen sturen en beheersen.

Krimpmaatstaf
In 2015 is de krimpmaatstaf in de Algemene Uitkering vervallen. Hiervoor in de plaats is, voor de gemeenten die daarvoor in aanmerking komen, een Decentralisatie Uitkering Krimp. De Decentralisatie Uitkering is voor de regio Zeeuws-Vlaanderen bepaald op een jaarlijkse uitkering van € 395.667 voor de periode 2016 t/m 2020. Terneuzen is aangewezen als centrumgemeente voor de krimpregio Zeeuws Vlaanderen. Hiervan is € 191.000 doorbetaald aan de gemeenten Hulst en Sluis.

Wat hebben we gedaan?

Inspelen op bevolkingsontwikkeling
Als krimpregio Zeeuws-Vlaanderen legden wij voor de periode tot en met 2020  samenwerkingsafspraken vast in de “Samenwerkingsagenda bevolkingsontwikkeling”. Deze agenda omvat speerpunten die de regio gezamenlijk aan wil pakken binnen de thema’s wonen en ruimte, voorzieningen en economische vitaliteit. Ten behoeve van de uitvoering van concrete acties is er een uitvoeringsprogramma opgesteld met daaraan gekoppeld het budget van de Decentralisatie Uitkering. De gemeente Terneuzen vestigt daarbij met name de aandacht op het opwaarderen van de particuliere woningvoorraad. Daarnaast wordt ingezet op de ondersteuning van het sectorbureau.
De laatste bevolkingsprognoses laten een minder somber beeld zien. Door de komst van vluchtelingen en het huisvesten van zogenaamde vergunninghouders binnen onze gemeente wordt de krimp minder zichtbaar.

Masterplan Voorzieningen
Ontgroening, vergrijzing en een daling van sporten in verenigingsverband hebben geleid tot een lage bezettingsgraad van sportaccommodaties die bovendien versnipperd en eenzijdig zijn ingericht.
Met het Plan van Aanpak trachten wij de sportaccommodatie passend en toekomstbestendig te maken. We doen dit door het opstellen van vijf uitvoeringsplannen:

• De toekomst van onze buitenbaden;
• Beleid investeringssubsidies buitensportaccommodaties;
• Kwaliteitsimpuls sportaccommodaties;
• Sportieve inrichting van de openbare ruimte;
• Aanpak overcapaciteit sportaccommodaties.

Gemeentelijk initiatief op het gebied van onderwijs
De opgave is om tot afbouw van onderwijsvoorzieningen te komen met behoud van goede kwaliteit.
Door de aanwezige opleidingsmogelijkheden beter af te stemmen op de regionale arbeidsmarkt kunnen we voorkomen dat jongeren uit de gemeente wegtrekken. Wij richten ons vooral op het behoud van voldoende regionale opleidingsmogelijkheden en proberen dit positief te beïnvloeden door overleg te voeren met de Belgische grensgemeenten.

Bio Base Europe Training Center
De komst van het Bio Base Europe Training Center in Terneuzen is een voorbeeld van een initiatief vanuit onderwijs en bedrijfsleven. Dit kan ertoe bijdragen dat er in de nabije toekomst in de Kanaalzone voldoende gekwalificeerd en opgeleid personeel beschikbaar komt in de bioindustrie. Bio Base Europe bestaat uit twee onderdelen: een proefinstallatie voor biogebaseerde producten en processen (Pilot Plant) en een opleidingscentrum voor proces operators van biogebaseerde activiteiten (Training Center). De proefinstallatie is in de haven van Gent gehuisvest en het opleidingscentrum in Terneuzen. Hier leiden zij vakkundige procesoperators en technische onderhoudsspecialisten op voor de biogebaseerde economie.

Centrum voor Toptechniek
Het Voortgezet Onderwijs, MBO, overheid en bedrijfsleven zegden in 2015 hun steun toe voor het realiseren van een regionale, centrale techniekvoorziening (Centrum voor Toptechniek). Op donderdag 7 december 2017 is het Centrum voor Toptechniek geopend.

Basisonderwijs en kinderopvang
In Zeeuws-Vlaanderen willen we een toekomstbestendige infrastructuur van voorzieningen voor onderwijs en opvang van kinderen van 0-12 jaar realiseren. Die infrastructuur heeft goede onderwijskwaliteit en een gezonde exploitatie. Bestuurders van het basisonderwijs, organisaties voor kinderopvang, peuterspeelzaalwerk en BSO en de wethouders Onderwijs en Jeugd van de gemeenten Sluis, Hulst en Terneuzen zijn hierover met elkaar in gesprek.

In 2013 is in samenwerking tussen kinderopvang, primair onderwijs en de Zeeuws-Vlaamse gemeenten een plan van aanpak vastgesteld dat moet leiden tot:

• Het creëren van een toekomstbestendiger voorzieningenstructuur voor opvang van en onderwijs aan kinderen van 0-12 jaar binnen Zeeuws-Vlaanderen;
• Het bewerkstelligen van een aantrekkelijk aanbod/programma voor 0-12 jarigen dat:
  a. bijdraagt aan een optimale ontwikkeling van kinderen, en
  b. daardoor ook een programmatisch en financieel aantrekkelijk alternatief vormt voor de gratis school/kinderopvang in Vlaanderen (vanaf 2,5 jaar).

In onze gemeente wil  deze doelstellingen waar mogelijk realiseren (zie onder kopje lokaal onderwijs in het programma Onderwijs en Jeugd).