We hebben over het jaar 2018 een goed financieel resultaat. Onze jaarrekening 2018 heeft een positief saldo van € 4.157.000. Daarmee is het resultaat € 1.701.000 voordeliger dan we vooraf in de begroting hadden geraamd. Want op basis van die begroting (inclusief de begrotingswijzigingen) rekenden we al op een positief saldo van € 2.456.000.

Opbouw van verschillen

Enkele grote posten die leiden tot het positieve saldo zijn lagere kapitaallasten (€ 1.074.000) en een aangepaste uitkering (decembercirculaire) van het Rijk (€ 419.000). Ook hebben we diverse voordelen gehaald uit het zuinig omgaan met onze middelen. Naast deze voordelen zijn er ook posten die hoger uitvallen, zoals de loonkosten van onder meer politieke ambtsdragers (€ 367.000). Een uitleg over de voor- en nadelen is terug te vinden bij onderdeel III toelichting op baten en lasten, analyse rekeningresultaat. Per programma maken wij de verschillen inzichtelijk tussen de gerealiseerde baten en lasten en de geraamde baten en lasten.

Bestemming resultaat

Het resultaat van de jaarrekening 2018 was € 4.157.000. Hieronder geven wij inzicht in de bestemming van het resultaat. Er wordt € 819.000 opnieuw ingezet in 2019 (Budgetoverhevelingen 2018 naar 2019 € 339.000) en nieuw te vormen bestemmingsreserves (€ 480.000). Het restant wordt gebruikt ter versterking van het eigen vermogen.

Reservepositie (excl. gerealiseerd resultaat)
Door een groot deel van de gunstige rekeningresultaten van de afgelopen jaren toe te voegen aan de algemene en bestemmingsreserves zien we dat de reservepositie afgelopen jaren sterk is toegenomen. De stand van de reserves is belangrijk voor de solvabiliteit en de financiële positie.

Financiële positie

Door de voordelige uitkomsten van de jaarrekening versterken we de financiële positie van de gemeente. Het vergroten van het eigen vermogen doen wij door incidentele plussen toe te voegen aan onze algemene reserve. Door ook een groot gedeelte (€ 3.819.000) van het rekeningresultaat toe te voegen aan de reserves stijgt het eigen vermogen nog verder. Doordat we geen nieuwe langlopende leningen nodig hadden in 2018, daalt ook de totale schuldenlast. Hierdoor zien we een flinke stijging van de solvabiliteit van 19,09% naar 20,67%. We staan er financieel gezonder voor. Wel zien wij wel dat de uitvoering van onze taken financieel steeds meer onder druk komt te staan. Dit komt doordat de structurele kosten sneller stijgen dan de inkomsten. Oorzaken zijn de toenemende lasten in het sociaal domein en de dalende inkomsten via het gemeentefonds van het Rijk.

Schuldpositie

Er zijn twee indicatoren die inzicht geven in de schuldpositie. Dit zijn de Debtratio en Netto schuld per inwoner. Het positieve financiële resultaat heeft een gunstig effect op de indicatoren. De Debtratio geeft het aandeel weer van het eigen vermogen ten opzichte van het balanstotaal. Netto schuld per inwoner is de schuld gedeeld door het aantal inwoners. Beide kengetallen stijgen doordat het eigen vermogen toeneemt. De schuld neemt af doordat er in 2018 (net als in 2017) geen leningen zijn afgesloten.

Onzekerheid gemeentefonds

Diverse onzekerheden en ontwikkelingen hebben invloed op de financiële positie. De belangrijkste onzekerheid is de algemene uitkering van het Rijk. Deze uitkering kan zowel positief als negatief bijgesteld worden. Dat is van grote invloed op onze financiële positie. Zoals gebruikelijk geven wij hiervan een doorrekening na ontvangst van de meicirculaire over het gemeentefonds.  

Verwachte investeringen en bijdragen

We verwachten toekomstige investeringen in onderwijshuisvesting (basisonderwijs en voortgezet onderwijs) en hogere bijdragen aan gemeenschappelijke regelingen. Voor de investeringen in onderwijshuisvesting lopen er diverse onderzoeken. Voor de financiële consequenties wachten wij de resultaten van deze onderzoeken af. Vooruitlopend op de investeringen, rekenen wij voorlopig op uitgaven aan onderwijshuisvesting binnen een bandbreedte tussen de € 42 en € 60 miljoen.

Keuzes en schuldpositie
We houden rekening met onzekerheden en investeringen in de toekomst. Tegelijkertijd willen we onze schuldpositie verlagen. Bij investeringsbeslissingen is het daarom van belang weloverwogen keuzes te maken. Dit in combinatie met onze schuldpositie en een acceptabel niveau van de gemeentelijke belastingen en heffingen.

Belangrijkste thema's in 2018

De jaarstukken omvatten alle uitgaven over de gehele breedte van de gemeentelijke beleidsvelden. Wij geven hieronder een selectie van de belangrijkste thema’s in 2018:

Sociaal domein

Voor het sociaal domein hebben we ieder jaar te maken met toenemende uitgaven. Evenals veel andere gemeenten in Nederland heeft ook onze gemeente te maken met tekorten in het sociaal domein, vooral in de jeugdzorg. Wij gaan ervan uit dat we deze tekorten kunnen opvangen. Dit willen wij doen door de inzet van de reserve sociaal domein, de extra middelen die mogelijk beschikbaar gesteld worden door het Rijk en zonodig beleidsmatige bijstellingen.
Wij merken nog op dat evenals veel andere gemeenten in Nederland ook onze gemeente te maken heeft met tekorten in het sociaal domein, vooral in de jeugdzorg. Wij gaan er vanuit dat deze tekorten opgevangen kunnen worden. Dit willen wij doen door de inzet van de reserve sociaal domein. In onze begroting zijn de tekorten binnen het Sociaal domein niet expliciet inzichtelijk. Wij ramen namelijk budgettair neutraal: de kosten voor de gedecentraliseerde budgetten binnen het Sociaal domein ramen wij op dezelfde hoogte als de budgetten die wij daarvoor van het Rijk ontvangen via het gemeentefonds. Bij de jaarrekening onttrekken wij eventuele tekorten aan de reserve sociaal domein. Hieronder geven wij inzicht in het verloop van het resultaat van het sociaal domein. Een nadere toelichting is terug te vinden bij onderdeel III toelichting op baten en lasten, analyse rekeningresultaat.

Eén grensoverschrijdende haven: North Sea Port

De havens van Zeeland Seaports en Havenbedrijf Gent zijn gefuseerd. Het fusietraject is in 2018 afgerond. Hiermee is een van de grootste zeehavens van West-Europa ontstaan: North Sea Port. North Sea Port is in Europa de nummer drie in toegevoegde waarde en de nummer tien in goederenoverslag. Na afronding van het fusietraject is besloten een traject te starten om de gemeenschappelijke regeling Zeeland Seaports (GR ZSP) op te heffen waardoor de gemeente Terneuzen direct aandeelhouder wordt van North Sea Port.

Toekomstbestendig voortgezet onderwijs voor de hele regio

In 2018 zijn belangrijke stappen gezet voor de toekomst van het Zeeuws-Vlaamse voortgezet onderwijs. In 2018 stemden schoolbesturen, medezeggenschapsraden, het Rijk, de onderwijsinspectie, de provincie en de Zeeuws-Vlaamse gemeenten in met het transitieplan.  
Hierin is geregeld hoe het Zeeuws-Vlaams voortgezet onderwijs er de komende vier jaar uit komt te zien. Die maatregelen moeten ervoor zorgen dat een kwalitatief en breed aanbod van voortgezet onderwijs de komende jaren gegarandeerd is. Met ingang van schooljaar 2018 fuseerden de Terneuzense scholen tot één nieuwe school: het Lodewijkcollege.

Geen enkel kind mag opgroeien in armoede

In 2018 hebben we verder ingezet op het helpen van kinderen uit gezinnen met een minimuminkomen. Hierdoor kunnen zij volledig en volwaardig meedoen op school. De drie Zeeuws-Vlaamse gemeenten werken hiervoor samen met de Stichting Leergeld. Leergeld verstrekt rechtstreeks aan de ouders vergoedingen voor ‘het educatieve deel’ van het kindpakket. Dit zijn vooral verschillende schoolkosten, schoolreizen, schoolspullen, fietsen, zwemlessen en computers. De Stichting Leergeld gaat naar de gezinnen toe en kijkt ter plaatse hoe ze kan helpen. In 2017 bereikte Leergeld in Terneuzen 354 kinderen. In 2018 zijn meer kinderen (443) bereikt en heeft Leergeld meer uitgegeven per kind.

Verdere inzet op energietransitie en duurzaamheid
In 2018 zijn diverse stappen gezet om te komen tot een verdere verduurzaming van onze samenleving. Zo zijn binnen de regionale energiestrategie van Zeeland ambitieuze doelen afgesproken. Als gemeentelijke organisatie hebben we in 2018 diverse stappen gezet. Zo zijn 744 zonnepanelen op een gemeentelijk gebouw (locatie De Koegors) in gebruik gesteld. We hebben verder ingezet op het adviseren, stimuleren en motiveren van burgers en bedrijven voor duurzame energie. Zo organiseerden we informatiebijeenkomsten over zonnepanelen, warmtepompen en spouwmuurisolatie. Deze bijeenkomsten werden druk bezocht.

Opening vernieuwde Markt van Terneuzen

In 2018 is de vernieuwde Markt in Terneuzen geopend. De Markt dient als ’huiskamer van Terneuzen’: een prettige plaats om te verblijven met verplaatsbare zitbanken en bomenbakken, terrassen, fonteinen voor de kleintjes, een visuele loopbrug en spelelement in de bestrating. De vernieuwde Markt is een impuls voor een aantrekkelijk centrum en levendig winkelgebied.

Huisvesting voor arbeidsmigranten
De vraag naar arbeidskrachten is groot in onze gemeente door de vele economische ontwikkelingen en infrastructurele projecten. De gemeente wil dat arbeidsmigranten goed in onze gemeente kunnen wonen en integreren. We willen deze nieuwe inwoners met ons uitgebreide voorzieningenniveau en ons mooie landschap aan onze gemeente binden. We hebben in 2018 ingezet op kaders voor het realiseren van huisvesting voor deze professionals. Concreet is een planontwikkeling in gang gezet voor een tijdelijke huisvesting van arbeidsmigranten in Terneuzen (voormalig Philipsterrein). Tegelijkertijd hebben we afgesproken om te handhaven waar overlast ontstaat in onze woonkernen, bijvoorbeeld door het verblijf van te grote groepen in particuliere huizen.  

Aantal bijstandsuitkeringen gedaald in 2018

In 2018 is er een afname van het aantal bijstandsuitkeringen. We begonnen het jaar 2018 met 1057 uitkeringen. We sloten het jaar af met 990 personen die een bijstandsuitkering ontvingen. De economische omstandigheden zorgen ervoor dat veel mensen kunnen uitstromen naar een baan. We merken dat juist nu investeren in extra begeleiding een duurzame uitstroom naar regulier werk  vergroot.